Αμβλυωπία

Τι είναι η αμβλυωπία;

Η αμβλυωπία είναι η κακή όραση στο ένα μάτι που δεν αναπτύσσει φυσιολογική όραση κατά τη διάρκεια της πρώιμης παιδικής ηλικίας. Μερικές φορές ονομάζεται «τεμπέλικο μάτι».

Όταν το ένα μάτι αναπτύσσει καλή όραση ενώ το άλλο δεν το κάνει, το μάτι με την φτωχότερη όραση ονομάζεται αμβλυωπικό. Συνήθως, μόνο το ένα μάτι επηρεάζεται από αμβλυωπία.

Η κατάσταση αυτή είναι κοινή, επηρεάζει περίπου 2 ή 3 από κάθε 100 ανθρώπους. Η καλύτερη στιγμή για να διορθώθει η αμβλυωπία είναι κατά τη βρεφική ή την παιδική ηλικία. Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν αυτό το πιθανό πρόβλημα, αν θέλουν να προστατεύσουν την όραση του παιδιού τους.

Πώς να αναπτύσσεται η φυσιολογική όραση;

Τα νεογέννητα βρέφη είναι σε θέση να δουν, αλλά καθώς χρησιμοποιούν τα μάτια τους κατά τους πρώτους μήνες της ζωής, η όραση βελτιώνεται. Κατά τα πρώτα χρόνια της παιδικής ηλικίας, το οπτικό σύστημα αλλάζει γρήγορα και η όραση συνεχίζει να αναπτύσσεται.

Εάν ένα παιδί δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τα μάτια του κανονικά, η όραση δεν αναπτύσσεται σωστά και μπορεί ακόμη και να μειωθεί. Μετά από τα πρώτα εννέα χρόνια της ζωής, το οπτικό σύστημα, συνήθως, έχει αναπτυχθεί πλήρως και δεν μπορεί να αλλάξει.

Η ανάπτυξη της ίσης όρασης και στα δύο μάτια είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική όραση.

Πολλά επαγγέλματα δεν είναι ανοικτα σε ανθρώπους που έχουν καλή όραση στο ένα μόνο μάτι.

Αν η όραση, χάθει αργότερα στη ζωή του από ατύχημα ή ασθένεια, στο ένα μάτι,  είναι σημαντικό, το άλλο μάτι ένα χει κανονική όραση. Χωρίς φυσιολογική όραση σε τουλάχιστον ένα μάτι, ο άνθρωπος αυτός θα έχει περιορισμένες δυνατότητες.

Για όλους αυτούς τους λόγους, αμβλυωπία πρέπει να ανιχνευθεί και να αντιμετωπιστεί όσο το δυνατόν νωρίτερα.

 

Πώς γίνεται η διάγνωση της αμβλυωπίας;

Δεν είναι εύκολο να γίνει διάγνωση της αμβλυωπίας. Ένα παιδί μπορεί να μην γνωρίζει ότι έχει ένα ισχυρό μάτι και ένα αδύναμο μάτι. Εκτός και αν το παιδί έχει μη ευθυγραμμισμένα μάτια ή άλλη εμφανή ανωμαλία, συχνά δεν υπάρχει τρόπος για τους γονείς να καταλάβουν ότι συμβαίνει κάτι με την όραση του παιδιού.

Η Αμβλυωπία ανιχνεύεται με την εύρεση της διαφοράς στην όραση ανάμεσα στα δύο μάτια. Δεδομένου ότι είναι δύσκολο να μετρηθεί η όραση σε μικρά παιδιά, ο/η οφθαλμίατρος σας εκτιμά συχνά την οπτική οξύτητα βλέποντας πόσο καλά ένα μωρό ακολουθεί ένα αντικείμενο με το ένα μάτι, όταν το άλλο μάτι καλύπτεται.

Χρησιμοποιώντας μια ποικιλία από δοκιμές, ο οφθαλμίατρος παρατηρεί τις αντιδράσεις του μωρού όταν το ένα μάτι καλύπτεται. Αν το ένα μάτι είναι αμβλυωπικό και το καλό μάτι καλύπτεται, το μωρό μπορεί να προσπαθήσει να κοιτάξει γύρω από το μπάλωμα, και να προσπαθήσει να το βγάλει  ή και να κλάψει.

Η κακή όραση στο ένα μάτι δεν σημαίνει πάντα ότι ένα παιδί έχει αμβλυωπία. Η όραση μπορεί συχνά να βελτιωθεί με τη συνταγογράφηση γυαλιών για ένα παιδί.

Ο/Η  οφθαλμίατρος σας θα πρέπει επίσης να εξετάσει προσεκτικά το εσωτερικό του ματιού για να δει αν άλλες παθήσεις των ματιών προκαλούν μειωμένη όραση. Αυτές οι ασθένειες περιλαμβάνουν:

• καταρράκτης?
• φλεγμονές?
• όγκοι?
• Άλλες διαταραχές του εσωτερικού του οφθαλμού.

Πώς αντιμετωπίζεται η αμβλυωπία;

Για να διορθωθεί η αμβλυωπία, ένα παιδί πρέπει να μάθει να χρησιμοποιεί το αδύναμο μάτι. Αυτό γίνεται συνήθως με επιδιόρθωση ή με κάλυψη του ισχυρού ματιού, συχνά για εβδομάδες ή μήνες.

Ακόμη και μετά την αποκατάσταση της όρασης του αδύναμου ματιού, μπορεί να απαιτηθεί μερική επιδιόρθωση σε μια περίοδο ετών για τη διατήρηση της βελτίωσης.

Γυαλιά μπορεί να συνταγογραφηθούν για την διόρθωση των λαθών στην εστίαση. Αν τα γυαλιά από μόνα τους δεν βελτιώνουν την όραση, τότε η επιδιόρθωση είναι απαραίτητη.

Περιστασιακά, η αμβλυωπία αντιμετωπίζεται με θόλωση της όρασης στο καλό μάτι με ειδικές οφθαλμικές σταγόνες ή φακούς για να αναγκάσει το παιδί να χρησιμοποιήσει το αμβλυωπικό μάτι.

Η αμβλυωπία αντιμετωπίζεται συνήθως πριν από τη χειρουργική επέμβαση για την διόρθωση μη ευθυγραμμισμένων μάτιων, και η κάλυψη του ισχυρού ματιού συχνά συνεχίζεται μετά την επέμβαση.

Αν ο/η οφθαλμίατρός σας βρει έναν καταρράκτη ή άλλη ανωμαλία, η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη για να διορθώσει το πρόβλημα. Μετά τη χειρουργική επέμβαση, γυαλιά ή φακούς επαφής μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την αποκατάσταση της εστίασης, ενώ η επιδιόρθωση βελτιώνει την όραση.

Η αμβλυωπία δεν μπορεί να θεραπευτεί με τη θεραπεία της αιτίας και μόνο. Το πιο αδύναμο μάτι πρέπει να γίνει ισχυρότερο, προκειμένου να δει κανονικά. Η συνταγογράφηση γυαλιών ή η εκτέλεση χειρουργικής επέμβασης μπορεί να διορθώσει την αιτία της αμβλυωπίας, αλλά ο/η οφθαλμίατρος σας θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει την αμβλυωπία.

Εάν η αμβλυωπία δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να προκύψουν διάφορα προβλήματα:

• Το αμβλυωπικό μάτι μπορεί να αναπτύξει μια σοβαρή και μόνιμη οπτική βλάβη.
• Η αντίληψη του βάθους (βλέποντας σε τρεις διαστάσεις) μπορεί να χαθεί.
• Αν το καλό μάτι αρρωστήσει ή τραυματιστεί, το αποτέλεσμα θα είναι μια ζωή με κακή όραση.

Ο/Η οφθαλμίατρος σας μπορεί να σας δώσει οδηγίες για το πώς γίνεται η θεραπεία της αμβλυωπίας, αλλά είναι στο χέρι σας και το παιδί σας να πραγματοποιήσει αυτή τη θεραπεία.
Τα παιδιά δεν θέλουν να έχουν τα μάτια τους καλυμμένα, ειδικά αν με το καλυμμένο μάτι βλέπουν καθαρά. Αλλά ως γονιός, θα πρέπει να πείσετε το παιδί σας να κάνει ό, τι είναι καλύτερο για αυτόν ή αυτήν.

Η επιτυχής θεραπεία εξαρτάται κυρίως από το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή σας, καθώς και την ικανότητά σας να κερδίσετε τη συνεργασία του παιδιού σας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι γονείς παίζουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό εάν η αμβλυωπία παιδιού τους θα διορθωθεί.