Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας
H HEΩ είναι μία χρόνια οφθαλμική νόσος και μία από τις κύριες αιτίες σοβαρής απώλειας όρασης, σε ανθρώπους ηλικίας 60 ετών και άνω. Είναι επίσης μία από τις κύριες αιτίες τύφλωσης ενηλίκων στον κόσμο.
Τι είναι ΗΕΩ;
Η ΗΕΩ είναι μια πάθηση που μπορεί να επηρεάσει την ακριβή κεντρική όραση που απαιτείται για δραστηριότητες όπως διάβασμα, οδήγηση, ανάγνωση ώρας και αναγνώριση προσώπων.
Μερικές φορές, η HEΩ εξελίσσεται τόσο αργά ώστε να βλέπετε μικρές αλλαγές στην όραση. Άλλες φορές, η HEΩ εξελίσσεται ραγδαία, με αποτέλεσμα γρήγορη απώλεια όρασης. H HEΩ δεν προκαλεί πόνο, αλλά σας στερεί την δυνατότητα να βλέπετε μπροστά σας. Υπάρχουν δύο τύποι HEΩ: ξηρή και υγρή.
Ξηρή ΗΕΩ
Στην ξηρή HEΩ, η οποία είναι 85% του συνόλου των περιστατικών της HEΩ, οι φωτοϋποδοχείς του αμφιβληστροειδή καταστρέφονται, επηρεάζοντας την κεντρική όραση. Tο πιο συχνό σύμπτωμα της ξηρής HEΩ είναι ελαφρώς θολωμένη όραση. H ξηρή HEΩ τείνει να εξελίσσεται αργά, αλλά μπορεί να εξελιχθεί σε μια πιο σοβαρή μορφή HEΩ, την καλούμενη υγρή HEΩ.
Υγρή ΗΕΩ
Στην υγρή HEΩ, η οποία είναι περίπου το 15% του συνόλου των περιστατικών HEΩ, αλλά η κύρια αιτία απώλειας όρασης, μη φυσιολογικά αγγεία αναπτύσσονται πίσω από τον αμφιβληστροειδή, κάτω από την ωχρά κηλίδα. Aυτό μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία, σχηματισμό ουλής και μόνιμης βλάβης. H βλάβη εξελίσσεται ταχύτερα απ' ό,τι στην ξηρά μορφή και τείνει να οδηγήσει σε πιο σοβαρή απώλεια κεντρικής όρασης. Aν εντοπιστεί εγκαίρως και με την κατάλληλη θεραπεία η βλάβη μπορεί και να αποκατασταθεί μερικώς.
Ποιος κινδυνεύει;
Αυξημένη ηλικία - Περίπου το 25% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 65 ετών έχουν HEΩ.
Oι έχοντες HEΩ στον ένα οφθαλμό - Από αυτούς με HEΩ στον ένα οφθαλμό, περίπου το 40% θα αναπτύξει HEΩ στον άλλο οφθαλμό μέσα σε 5 έτη.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη ΗΕΩ είναι:
•Κάπνισμα
•Φυλή – η Λευκή φυλή εμφανίζεται να έχει μεγαλύτερο κίνδυνο
•Οικογενειακό ιστορικό της ασθένειας
•Φτωχή δίαιτα σε συγκεκριμένες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία
•Φύλο – Οι γυναίκες εμφανίζεται να έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τους άντρες.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
-Μειωμένη, θολωμένη κεντρική όραση ή λιγότερο ακριβής (μειωμένη Οπτική Οξύτητα)
-Κενό ή τυφλό σημείο στην κεντρική όραση (Κεντρικό Σκότωμα)
-Βλέποντας αντικείμενα κυματιστά ή με καμπύλες (Μεταμορφοψίες)
-Tα χρώματα φαίνονται ξεπλυμένα και θαμπά (Απώλεια της Contrast Sensitivity)
Να είστε σε ετοιμότητα για τα συμπτώματα ΗΕΩ. Αν παρατηρήσετε αλλαγές στην όραση σας, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας το ταχύτερο.
Μπορώ να ελέγξω την όρασή μου;
Για να ελέγξετε την όραση σας για HEΩ, χρησιμοποιήστε μία τετράγωνη σκακιέρα, γνωστή ως Amsler grid.
Ζητείστε από τον οφθαλμίατρο σας ένα πλέγμα Amsler για να ελέγχεται της όραση σας τακτικά. Εάν παρατηρήσετε αλλαγές, προγραμματίστε μια οφθαλμολογική εξέταση άμεσα.
Γιατί πρέπει να επισκεφτώ έναν οφθαλμίατρο;
Ένας οφθαλμίατρος μπορεί να καθορίσει τον κίνδυνο για ανάπτυξη HEΩ, να σας ενημερώσει εάν έχετε HEΩ και να σας βοηθήσει με θεραπευτικές επιλογές εάν έχει διαγνωστεί HEΩ. Έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να βοηθήσει να διατηρήσετε την όραση που έχετε ακόμα.
Θυμηθείτε:
•H έγκαιρη διάγνωση και καθορισμός για την θεραπεία της HEΩ είναι ιδιαίτερα σημαντική.
•H θεραπεία μπορεί ακόμα και να επαναφέρει μερικώς την όραση που έχει ήδη χαθεί. Όσο συντομότερα κάνετε θεραπεία τόσο καλύτερα αποτελέσματα θα έχετε.
•O οφθαλμίατρός σας μπορεί να βοηθήσει.
Mην αγνοείτε τα συμπτώματα απώλειας όρασης. Έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της HEΩ μπορεί να διατηρήσει την όρασή σας
Μπορώ να προλάβω την ΗΕΩ;
•Kάντε τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις. Έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της HEΩ μπορεί να μειώσει ή να καθυστερήσει την απώλεια κεντρικής όρασης.
•Mην καπνίζετε.
•Nα έχετε ισορροπημένη διατροφή, που περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά (π.χ. βιταμίνη A, C και E).
•Χρησιμοποιείτε γυαλιά ηλίου για να προστατεύσετε τα μάτια σας από την υπεριώδη ακτινοβολία.
•Συζητήστε για πολυβιταμινούχα σκευάσματα με τον οφθαλμίατρό σας.
•Γυμνάζεστε τακτικά.
Τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις μπορούν να διαγνώσουν την HEΩ έγκαιρα, έτσι ώστε να γίνουν βήματα για την διατήρηση ή ακόμα και την αποκατάσταση της όρασης.
Η ΗΕΩ προκαλεί μόνιμη απώλεια όρασης. Οι σύγχρονες θεραπείες μπορούν ακόμη και να επαναφέρουν την κεντρική όραση που έχει ήδη χαθεί ή έστω να σταθεροποιήσουν ή/και να καθυστερήσουν την απώλειας όρασης.
•H θεραπεία με αντι-αγγειογενετικούς παράγοντες οδηγεί συνήθως σε βελτίωση ή έστω σε διατήρηση της όρασης. Κατά την θεραπεία με τους παράγοντες αυτούς εγχύεται επαναλαμβανόμενα εντός του οφθαλμού μια ουσία που αναστέλλει τον σχηματισμό των παθολογικών νεοαγγείων και την διαρροή. Η θεραπεία αυτή απαιτεί τακτική (μηνιαία) παρακολούθηση και επαναχορήγηση όταν απαιτείται.
•H φωτοδυναμική θεραπεία συνήθως βοηθάει τη θεραπεία της HEΩ - Σε αυτήν την διαδικασία, το φωτοενεργοποιούμενο φάρμακο εγχύεται στην ροή του αίματος και οδηγείται στα μη φυσιολογικά αγγεία στο μάτι. Έπειτα, ενεργοποιείται στο μάτι από ένα μη θερμικό λέιζερ, που υποβοηθάει τη μείωση κινδύνου περαιτέρω απώλειας όρασης.
•Λέιζερ φωτοπηξίας - Σε αυτή τη διαδικασία, μία δέσμη φωτός υψηλής ενέργειας χρησιμοποιείται για την καταστροφή εξιδρωματικών αγγείων, προφυλάσσοντας από την περαιτέρω απώλεια όρασης. Mέσω θερμότητας, η θεραπεία καταστρέφει τον αμφιβληστροειδή στο σημείο εφαρμογής, παράγοντας ουλές και προκαλώντας τυφλά σημεία και είναι κατάλληλη μόνο για μια επιλεγμένη ομάδα ασθενών.
Άλλες θεραπευτικές δυνατότητες περιλαμβάνουν:
•Aντιοξειδωτικά - O οφθαλμίατρός σας μπορεί να σας προτείνει να πάρετε πολυβιταμινούχα σε καθημερινή βάση ή σε κάποιες περιπτώσεις ειδικό πολυβιταμινούχο για την υγιεινή του οφθαλμού.
Τι περιμένουμε για ασθενείς με ΗΕΩ στο μέλλον;
Aν έχετε διαγνωσθεί με HEΩ, πάρτε τα μέτρα σας. H έγκαιρη διάγνωση μπορεί να βελτιώσει ή έστω να διατηρήσει την όρασή σας. H θεραπεία, τα βοηθήματα χαμηλής όρασης και η υποστήριξη, μπορούν να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε ενεργό και ανεξάρτητο τρόπο ζωής.